Bractwa Najświętszego Sakramentu
Bractwami w Kościele katolickim nazywamy stowarzyszenia wiernych, którzy w sposób szczególny czczą tajemnice wiary, świętych lub spełniają uczynki miłosierdzia chrześcijańskiego. Ich działalność zmierza do rozbudzenia pobożności i powiększania chwały Bożej w lokalnym środowisku.
Bractwo Najświętszego Sakramentu powstało w Rzymie w 1539 r. w kościele Santa Maria Sopra Minerva. Jego celem jest oddawanie szczególnej czci Panu Jezusowi w Najświętszym Sakramencie. Potwierdzone ono zostało bullą papieża Pawła III z 30 listopada 1539 r. Do zadań brackich należało odmawianie codziennie 5 Ojcze nasz i 5 Zdrowaś Maryjo oraz adoracja Najświętszego Sakramentu. W Polsce Bractwo zostało zaprowadzone najpierw przez Kanoników Laterańskich przy kościele Bożego Ciała w Krakowie w 1610 r. i z tego miejsca rozprzestrzeniło się na całą ówczesną Rzeczpospolitą, stając się jedną z form oddawania czci Eucharystii.
Historycznie w Polsce, nie tylko w wiekach XVII i XVIII powstawały w/w bractwa. Także na przełomie XIX i XX wieku rosła wśród wiernych potrzeba adoracji Chrystusa w Najświętszym Sakramencie i stąd, mimo zaborów, powstawało wiele Bractw Nieustającej czci Przenajświętszego Sakramentu. Przykładem - Bractwo przy parafii w Wieliczce.
Nieustająca cześć Najświętszego Sakramentu w Wieliczce.
W naszym kościele p.w. św. Klemensa, w kaplicy Morsztynów, codziennie jest wystawiony w monstrancji Najświętszy Sakrament: w dni powszednie 8.30 - 18.00, w niedziele i w święta 15.00 - 18.00. Tę "Wieczystą Adorację" ustanowił od 31 października 1995 r kardynał Franciszek Macharski "dla Miasta Wieliczki i okolicy w kościele parafialnym św. Klemensa w Wieliczce." (Dekret 2517, Kraków, 4.10.1995).
Możliwość adoracji Najświętszego Sakramentu nie jest w naszym kościele jakąś nowością - przeciwnie, wpisuje się w wiekową tradycję pobożności eucharystocentrycznej. W archiwum kościoła przechowywane są dokumenty związane z powstaniem i działalnością "Bractwa nieustającej czci Przenajświętszego Sakramentu i zaopatrywania kościołów w potrzebne im przybory". Z historią tegoż Bractwa można się zapoznać dzięki zachowanej korespondencji proboszcza ks. Stanisława Twardowskiego.
Pierwszy dokument - list, datowany na 7 listopada 1898, zawiera prośbę wielickiego proboszcza skierowaną do Konsystorza biskupiego w Krakowie (w okresie zaborów konsystorz, czyli zespół doradców biskupa, załatwiał sprawy administracyjne i sądowe zlecone przez biskupa, współcześnie funkcje te pełni kuria biskupia) "w sprawie mającego się założyć Bractwa nieustającej czci Przenaj. Sakramentu". Ks. S. Twardowski powołuje się na istniejące już w Krakowie podobne bractwo przy klasztorze ss. Felicjanek i prosi o zatwierdzenie ich statutów jako tejże nowopowstającej wspólnoty. List zawiera także pozytywną odpowiedź: zgodę na utworzenie przy kościele parafialnym w Wieliczce "Bractwa Nieustającej czci Przen. Sakramentu do zaopatrywania ubogich Kościołów w potrzebne im przybory", zatwierdzenie statutów, mianowanie księdza Stanisława Twardowskiego Dyrektorem Bractwa i sugestię włączenia wspólnoty do Arcybractwa kanonicznie erygowanego w Rzymie.
Pewne przybliżenie, jaką treść mogły zawierać statuty, daje nam inna publikacja: "Podręcznik adoracji Najświętszego Sakramentu ułożony z polecenia Najprzew. Arcybiskupa Metropolity lwowskiego" (Lwów, 1902), z którego m. in. wynika, że celem Bractwa jest staranie, "aby P. Jezus w Najśw. Sakramencie Ołtarza był coraz więcej znany, czczony, kochany i naśladowany" a także zaopatrywanie "w przybory liturgiczne ubogie kościoły archidyecezyi lwowskiej, a w razie możności kościoły misyi katolickich." Szósty punkt "O adoracyi" wyjaśnia, że każdy członek wspólnoty jest obowiązany odprawić w miesiącu godzinę adoracji Najśw. Sakramentu i że najlepiej by było, "aby członkowie tak między siebie rozebrali godziny adoracji, iżby w dyecezyi, względnie w każdej parafii P. Jezus był adorowany przez wszystkie dni i godziny miesiąca."
Do dziś przetrwały i inne dokumenty: Dekret ustanowienia Bractwa, zatwierdzenie statutów i zlecenie księdzu Twardowskiemu kierowania wspólnotą oraz Pismo Referencyjne konieczne do uzyskania zgody na przyłączenie do Arcybractwa w Rzymie przy kościele ss. Claudio i Andrzeja Borgognoni przy via del Pozzetto. Obydwa dokumenty noszą datę 16 października 1899.
Ostatni zachowany list ks. proboszcza Twardowskiego z dnia 15 listopada 1899 jest prośbą skierowaną do Konsystorza o udzielenie zgody, aby członkowie Bractwa mogli "wspólną adoracyą urządzać w każdą 1szą niedzielę miesiąca z powodu, że w czwartki jako dnie powszednie zajęcia domowe nie pozwalałyby im liczniejszego brać udziału" i "aby Pana Jezusa już na Sumie w Monstratorio wystawić można i tak wystawiony pozostałby do nieszporów poczem schowanie wśród przepisanych obrzędów liturgicznych". Księdzu Proboszczowi i Dyrektorowi Bractwa w jednej osobie, jak widać, niezmiernie zależało na budzeniu miłości wiernych do Pana Jezusa ukrytego pod postacią Chleba, nawet kazania w czasie Sumy chciał głosić na chwałę Zbawiciela w Najświętszym Sakramencie. Jego gorliwość widocznie wzbudzała zaufanie kościelnych zwierzchników, skoro odpowiedź dostał pozytywną, z tym zastrzeżeniem, że "gdyby nie było dostatecznej liczby adoratorów, wystawienia w Monstrancji nie możnaby urządzić."
Podobna wiara w gorliwość i miłość wiernych parafian kościoła św. Klemensa w Wieliczce do Chrystusa w Hostii utajonego musiała przyświecać i naszemu arcypasterzowi Kardynałowi Franciszkowi, gdy przeszło 15 lat temu udzielał dziełu "Wieczystej Adoracji" swojego błogosławieństwa. Miejmy nadzieję, że także w naszych czasach nigdy nie zabraknie "dostatecznej liczby adoratorów".
O historii wielickiego bractwa więcej na stronie parafii:
http://www.klemens.pl/historia.html#adoracja